.png?width=240&height=52&name=Logo%20MisterGreen%20Transparant%20Dark%20(5).png)
Het hoge woord is eruit! Full Self-Driving is geen Beta meer maar heet tegenwoordig FSD (Supervised). Voor het eerst in de geschiedenis heeft Tesla via één van haar officiële kanalen informatie gegeven over de FSD release roadmap. In oktober is FSD naar eigen zeggen dan eindelijk 'feature complete' en volgens Tesla komt FSD in Q1 van 2025 naar Europa en China.
TITS & ASS EVERYWHERE
Na jaren lang gewacht te hebben heeft Tesla Actually Smart Summon (ASS) uitgebracht in de Verenigde Staten. De filmpjes stromen binnen en ik kan je alleen maar aanraden om zelf YouTube door te spitten. De release van deze feature is wat mij betreft een mijlpaal, groter dan je zou denken. Het feit dat jij de auto naar je toe kunt laten komen rijden vanaf de parkeerplaats lijkt misschien een "party trick" maar de auto is op dat moment écht Level 5 autonoom. Weliswaar binnen een zeer specifiek Operationeel Design Domain maar toch.. Hoe meer mensen dit gaan zien en dat het ook echt goed werkt zal een significante impact hebben.
Met de uitrol van deze feature, ASS, is het wellicht ook tijd om de naam van FSD aan te passen.. YouTuber & Twitteraar @stevenmarkryan heeft zelfs een alternatieve naam bedacht voor FSD, namelijk: Tesla Intelligent Transport System (TITS). Het publiek op X heeft massaal gestemd op zijn suggestie.
Feature complete Full Self-Driving v13
Zoals te zien in de release roadmap van X account @Tesla_AI zal in oktober de Full Self-Driving software feature complete zijn. Dit houdt in dat alles wat nodig is om de auto zelfstandig, geheel autonoom, te kunnen laten rijden helemaal uitontwikkeld is en beschikbaar is voor iedereen die FSD op zijn/haar Tesla heeft. Met Actually Smart Summon is de eerste stap richting feature complete gezet. De laatste features (komen beschikbaar in oktober) waar we op wachten zijn:
- Unpark
- Park
- Reverse in FSD
Met de toevoeging van deze features zullen we dit zien culmineren in een nieuwe versie van FSD, versie 13. Tesla zelf geeft aan dat er een 6x verbetering is in het aantal gereden kilometers tussen noodzakelijke interventies. De software begint nu zó goed te worden dat je bijna niet meer hoeft in te grijpen als bestuurder. Het valt te beargumenteren dat Level 4 autonoom rijden inmiddels bereikt is, in ieder geval qua features en het daadwerkelijke rijden. Voor de wet blijft het vooralsnog steken op Level 2 omdat je als bestuurder verantwoordelijk blijft.
Wetgeving en goedkeuring voor Full Self-Driving in Europa
Zoals al kort aangestipt is het technische gedeelte zo goed als opgelost en is Tesla klaar om FSD te releasen naar andere delen van de wereld. Maar, is de wetgeving ook al klaar?
Veel mensen denken dat het om Europese of EU wetgeving gaat, maar in een eerder blog wat ik geschreven heb is te lezen dat wetgeving voor wegenverkeer op supranationaal niveau plaatsvindt door middel van internationale verdragen tussen aan de VN deelnemende staten. Voor meer informatie hierover raad ik je aan om mijn eerdere artikel te lezen via deze link.
In dat artikel was ik erg hoopvol dat het eerder goedgekeurd zou worden maar toen werden er door sommige staten andere issues naar voren geschoven, namelijk het onderscheid tussen Driver Initiated en System Initiated Manoeuvres. Laatstgenoemde zou door de bestuurder bevestigd moeten worden, maar je kunt je natuurlijk al wel voorstellen dat dit helemaal nergens op slaat. Tegen de tijd dat je de melding begrepen hebt en bevestigd is de verkeerssituatie al weer veranderd. Dit heeft ervoor gezorgd dat er geen goedkeuring gegeven kon worden en de wetgevers opnieuw terug naar de tekentafel moesten. Dit lijkt inmiddels in de DCAS wetgeving gefixt te zijn. Sterker nog, misschien zelfs beter.
Door toevoegingen aan de wetsvoorstellen wordt ook hands-free driving toegelaten en System Initiated Manoeuvres ook. Hands-free wordt in de DCAS documenten Hands-On Request (HOR) genoemd en specifiek withholding HOR. Middels de interieur camera wordt gemonitord of je naar de weg kijkt en dan hoef je niet langer het stuur aan te raken! Hier zitten nog wat haken en ogen aan maar naar verwachting moet dat niet lang meer duren.
Het stemmen kan beginnen!
Eind deze maand komt de GRVA weer bijeen om te stemmen. Als ik de schrijver van, het doorgaans welingelichte, Teslamagazine mag geloven sluit alles naadloos op elkaar aan en zal FSD (Supervised) goedgekeurd worden en in werking treden in Q1 van 2025! Zie hieronder wat hij in zijn blog, blik op de week, geschreven heeft over UNECE en FSD (Supervised) in Q1 2025. Volg deze link om zijn gehele blog te lezen.
Na het zomerreces gaan de commissie en werkgroepen van de UNECE weer aan de slag. Voor ons als Tesla-rijders zijn twee WP29/GVRA werkgroepen interessant om te volgen: de ADS en DCAS.
ADS (Automated Driving Systems) gaat over de kaders om, in Tesla termen, FSD Unsupervised wereldwijd te kunnen gaan toe staan. De groep komt deze maand twee dagen online bij elkaar (de agenda is hier te vinden). De volgende maand komen ze fysiek in Beijing bij elkaar tijdens de 2024 W-ICV conference. Ze werken aan dit concept document. Dat moet in 2026 leiden tot een kader om FSD Unsupervised te kunnen legaliseren. In 2027 zou het dan zover moeten zijn: autonoom rijden en onbemande voertuigen op de openbare weg. Er zijn landen/staten die experimenten (nu al) toe staan.
DCAS (Driver-Control Assistance Systems) betreft de richtlijnen die FSD Supervised, zoals Tesla het noemt, mogelijk maken. De WP.29 heeft deze richtlijnen al eerder goedgekeurd. Tijdens de vergadering van 23 tot 27 september wordt een aangepast document vastgesteld. In deze versie zijn onder andere systeem-geïnitieerde manoeuvres toegevoegd. Dit betekent dat handelingen zoals rijbaanwissels en afslaan/uitvoegen niet langer door de bestuurder vooraf bevestigd hoeven te worden. Het document legt vast hoe het DCAS-systeem moet functioneren en aan welke eisen leveranciers moeten voldoen om typegoedkeuring te verkrijgen. Het document is hier te vinden.
Uit het document dat eind september door de WP29/GVRA wordt vastgesteld, blijkt dat Tesla met hun FSD-benadering technisch gezien aan de richtlijnen zal voldoen.
In de UNECE-lidstaten moet Tesla echter de Hands-on-Request-meldingen (HOR), in tegenstelling tot de VS, opnieuw activeren. Dit houdt in dat de bestuurder elke 5 seconden de handen aan het stuur moet houden. Als het systeem vaststelt dat de bestuurder alert is (Eyes-On-Request), kan dit worden uitgesteld. Net zoals in de VS verwacht ik dat de 'steering wheel nag' uiteindelijk zal verdwijnen wanneer het 'driver-monitoring'-systeem aantoonbaar perfect functioneert.
Daarnaast moet het systeem duidelijk aangeven (via signalen, teksten, pictogrammen, etc.) welke acties het gaat ondernemen en de bestuurder moet altijd de mogelijkheid hebben om in te grijpen. Het systeem mag echter wel zelfstandig manoeuvres uitvoeren zonder dat hiervoor voorafgaande bevestiging van de bestuurder nodig is.
De duur van het typegoedkeurings-proces hangt af van Tesla en de RDW. Ik verwacht dat de RDW de verantwoordelijkheid zal krijgen voor de Europese typegoedkeuring. Volgens het document gaat het om een goedkeuring voor het systeem zelf, en niet voor elk model afzonderlijk. Laten we hopen dat dit proces voorspoedig verloopt en dat we over ongeveer een half jaar FSD Supervised in Europa kunnen gebruiken!
CONCLUSIE
Tesla staat op het punt om de wereld van autonoom rijden flink op zijn kop te zetten. Met de lancering van Actually Smart Summon (ASS) in de Verenigde Staten is een belangrijke stap gezet naar volledig autonome voertuigen en FSD (Supervised) lijkt in Europa en China begin 2025 eindelijk werkelijkheid te worden. Ondanks de nodige hobbels op het gebied van wetgeving, is het technisch allemaal zo goed als rond. De UNECE komt eind deze maand samen om de laatste details van het DCAS-document vast te leggen, wat betekent dat we binnenkort hands-free rijden (met menselijke supervisie) en systeem-geïnitieerde manoeuvres in Europa kunnen verwachten. Kortom, FSD (Supervised) is binnen handbereik en het zou me niets verbazen als dit de start is van een nieuw tijdperk in mobiliteit. Tesla is er klaar voor en MisterGreen ook, nu de rest van de wereld nog!
